Η διατροφή για διαβητικούς υπάγεται στην κατηγορία της κλινικής διατροφής, την οποία αναλαμβάνει να σχεδιάσει ο ειδικός διαιτολόγος – διατροφολόγος σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες του ασθενή, που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη.
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης & ποιοι οι τύποι του;
- Ορισμός σακχαρώδους διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μία από τις πιο κοινές μεταβολικές ασθένειες. Συγκεκριμένα αφορά διαταραχές στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπών. Πρόκειται για μία χρόνια πάθηση, η οποία προκαλείται από την κληρονομική ή/και επίκτητη ανεπάρκεια στην παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας ή από την αναποτελεσματικότητα της παραγόμενης ινσουλίνης. Μία τέτοιου είδους ανεπάρκεια οδηγεί σε αυξημένες συγκεντρώσεις γλυκόζης στο αίμα, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν βλάβες σε πολλά από τα συστήματα του σώματος και ιδιαίτερα στα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα.
- Τύποι σακχαρώδους διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης διακρίνεται σε τρεις κύριους τύπους:
- Τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1
- Τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης
- Συμπτωματολογία διαβήτη
Κατ’ αρχάς, τα συμπτώματα του διαβήτη μπορεί να είναι έντονα, υποτονικά ή ακόμα και ανύπαρκτα! Στα ‘’κλασικά’’ συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Υπερβολική έκκριση ούρων (πολυουρία)
- Έντονη δίψα (πολυδιψία)
- Απώλεια βάρους
- Κόπωση
Η μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του διαβήτη μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από σοβαρές επιπλοκές. Για παράδειγμα, στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι πολύ σύνηθες για τον ασθενή να έρχεται αντιμέτωπος με πολύ σοβαρές επιπλοκές, καθώς πολύ συχνά δεν εμφανίζονται πρώιμα συμπτώματα, με αποτέλεσμα η νόσος να διαγιγνώσκεται αρκετά χρόνια μετά την εμφάνισή της.
Στόχοι της διαβητικής διατροφής
Μια δίαιτα για διαβητικούς είναι απολύτως απαραίτητη για τη σωστή αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη. Η δίαιτα κάθε διαβητικού ασθενή σχεδιάζεται και προσαρμόζεται στις δικές του, εξατομικευμένες ανάγκες, σύμφωνα κυρίως με τον συγκεκριμένο τύπο διαβήτη από τον οποίο πάσχει.
Το διαιτολόγιο ενός διαβητικού πρέπει να έχει ως κύριο στόχο:
- Την αποτελεσματική ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα
- Την πρόληψη όλων των σοβαρών επιπλοκών που ενδεχομένως δημιουργηθούν
Στις περιπτώσεις όπου ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί υπέρταση, η διατροφή θα πρέπει επίσης να προσαρμόζεται ανάλογα, όπως και η ειδική διατροφή για τον διαβήτη κύησης.
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 & διατροφή
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 απαιτεί μία διατροφή, η οποία θα έχει ως στόχο την επιτυχή απώλεια βάρους. Συχνά, ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με περιττό βάρος, η απώλεια του οποίου τίθεται ως η βασική προτεραιότητα και με γνώμονα αυτή πρέπει να διαμορφωθεί και η ειδική διατροφή για τον διαβήτη.
Ισοδύναμα τροφίμων
Τα ισοδύναμα τροφίμων δημιουργούν 6 ομάδες τροφίμων, όπου τα τρόφιμα κάθε ομάδας έχουν κοινές αναλογίες σε θερμίδες και μακροθρεπτικά συστατικά. Υπάρχει έτσι η δυνατότητα να εναλλάσσεται εύκολα ένα τρόφιμο κάθε κατηγορίας με οποιοδήποτε από τα υπόλοιπα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ποικιλία στα τρόφιμα που μπορεί να καταναλώσει κάποιος, χωρίς να πρέπει να ανησυχεί για τυχόν διαφορές στα θερμιδογόνα συστατικά. Οι πίνακες με τα ισοδύναμα τροφίμων μπορούν να γίνουν εξαιρετικός οδηγός για όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη κάθε τύπου.
Με τη βοήθεια του κλινικού διαιτολόγου – διατροφολόγου, ο οποίος θα σας κατευθύνει σωστά και σύμφωνα με τις ατομικές σας ανάγκες, μπορείτε να έχετε έναν πλήρη κατάλογο όλων των διατροφικών σας επιλογών.
Φυσιολογικές τιμές σακχάρου
Τα επίπεδα σακχάρου σε έναν διαβητικό ασθενή είναι ο βασικότερος έλεγχος που πρέπει να γίνεται. Όταν οι τιμές ξεπερνούν κατά πολύ τα φυσιολογικά πλαίσια, αυξάνεται και ο κίνδυνος για σοβαρές επιπλοκές στο νευρικό σύστημα, την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα μάτια και τα νεφρά. Σχετικά με τις φυσιολογικές ή μη (υψηλότερες ή χαμηλότερες) τιμές του σακχάρου υπάρχει ένας κοινός για όλους οδηγός, αλλά δεν μπορούμε να περιοριζόμαστε σε αυτόν και μόνο.
Κάθε περίπτωση ασθενούς είναι μεμονωμένη και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Ανεξάρτητα από τις τιμές και τα όρια που θα βλέπετε εσείς στις εξετάσεις του σακχάρου σας, ο γιατρός που σας παρακολουθεί θα είναι σε θέση να σας ενημερώσει για την εξέλιξη και την κατάσταση που βρίσκεστε. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο λειτουργεί και η υλοποίηση του διατροφικού σας προγράμματος από τον ειδικό διατροφολόγο, ο οποίος θα εξετάσει μεμονωμένα και προσωπικά τη δική σας περίπτωση προτού σχεδιάσει τη διατροφή σας.
Υπογλυκαιμία
Η υπογλυκαιμία αποτελεί μία από τις επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2, και μάλιστα από τις εξαιρετικά σοβαρές και επικίνδυνες. Μερικά από τα συνήθη συμπτώματα, που βέβαια διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή είναι τα εξής:
- εφίδρωση
- ζαλάδα
- τρέμουλο
- ταχυκαρδία
- κεφαλαλγία
- κόπωση
- θόλωση της όρασης
Ως κάποια από τα αίτια πρόκλησης της υπογλυκαιμίας σημειώνονται τα εξής:
- καθυστέρηση ή παράλειψη γευμάτων
- πρόσληψη ανεπαρκούς ποσότητας υδατανθράκων
- έντονη σωματική άσκηση ή δραστηριότητα
- υπερβολική δόση ινσουλίνης
- υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- λάθος ώρα ή δόση φαρμάκου
- νεφρική ανεπάρκεια
- θηλασμός
Αν ανήκετε στην κατηγορία των διαβητικών που έχουν διαγνωστεί με υπογλυκαιμία, πρέπει να είστε πλήρως ενημερωμένοι για καθετί που την αφορά. Πρέπει πάντα να προσέχετε και να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας. Είναι, επίσης, καθοριστικής σημασίας η πιστή τήρηση του προγράμματος της διατροφής που θα έχει σχεδιάσει ο ειδικός διατροφολόγος ειδικά για εσάς. Η παράλειψη ή καθυστέρηση γευμάτων και η μη λήψη της ποσότητας των τροφών που θα σας έχει υποδείξει ο διατροφολόγος σας μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές επιπλοκές, εάν πάσχετε από υπογλυκαιμία.
Γιατί να συμβουλευτείτε διαιτολόγο – διατροφολόγο;
Ο ειδικός διατροφολόγος έχει τη γνώση και την εκπαίδευση γύρω από τη συγκεκριμένη νόσο και θα παρακολουθήσει μεμονωμένα τη δική σας περίπτωση. Για παράδειγμα, ο διαβήτης κύησης μπορεί να έχει διαφορετικές ανάγκες για τη διατροφή του ασθενή από ό,τι έχει ο διαβήτης τύπου 1 και, επιπλέον, δύο ασθενείς ακόμα και με τον ίδιο τύπο διαβήτη δεν έχουν απαραίτητα τις ίδιες διατροφικές ανάγκες. Η ομάδα της Διατροφικής Αγωγής, σε άμεση συνεργασία με τον ειδικό παθολόγο – διαβητολόγο, θα έχει συνεχή γνώση των αποτελεσμάτων από τις ιατρικές σας εξετάσεις, της φαρμακευτικής σας αγωγής και θα παρακολουθεί συνολικά την πορεία της υγείας σας. Ακόμα και αν έχει ήδη σχεδιάσει ένα διαιτολόγιο που ακολουθείτε, θα μπορεί να το αλλάζει και να το προσαρμόζει στα εκάστοτε δεδομένα. Με άλλα λόγια, ο διαιτολόγος θα σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, βάσει των προσωπικών σας και μόνο αναγκών, και θα είναι πάντα παρών για να παρακολουθεί την αποτελεσματικότητά του.
Τέλος, παρακολουθώντας συνολικά την περίπτωσή σας, θα μπορέσει να σας συμβουλέψει και γύρω από το ενδεχόμενο ένταξης γυμναστικής ή κάποιας μορφής άσκησης στο πρόγραμμά σας, ανάλογα πάντα με τις ανάγκες και τους περιορισμούς που ο τύπος διαβήτη σας επιβάλλει.
Κλείστε το ραντεβού σας online ή τηλεφωνικά και η εξειδικευμένη ομάδα διαιτολόγων – διατροφολόγων του γραφείου μας θα σας κατευθύνει, ώστε να ρυθμίσετε αποτελεσματικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Σε συνεχή και στενή συνεργασία με τον ειδικό παθολόγο διαβητολόγο , θα σας βοηθήσουμε να προλάβετε όλες τις σοβαρές επιπλοκές εξαιτίας του σακχαρώδους διαβήτη και να έχετε μία ασφαλή καθημερινότητα.
