BITAMINH B7 & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Η βιοτίνη, επίσης γνωστή και ως βιταμίνη Β7, είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β. Επομένως, όπως όλες οι βιταμίνες Β δεν  αποθηκεύεται στο ανθρώπινο  σώμα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της απεκκρίνεται καθημερινά με τα ούρα. Ωστόσο, ορισμένα βακτήρια στο έντερο μπορούν να συνθέτουν βιοτίνη, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε πολλά τρόφιμα

ΠΗΓΕΣ ΒΙΟΤΙΝΗΣ

Τρόφιμα πλούσια σε βιοτίνη είναι η μαγιά της μπύρας, τα μαγειρεμένα αυγά, ιδίως ο κρόκος του αυγού, οι σαρδέλες, οι ξηροί καρποί (αμύγδαλα, φιστίκια, πεκάν, καρύδια) και το βούτυρο από καρύδια, η σόγια, τα όσπρια (φασόλια, μαύρα μπιζέλια), τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το κουνουπίδι, οι μπανάνες και τα μανιτάρια. Ωστόσο, οι τεχνικές επεξεργασίας των τροφίμων μπορούν να καταστρέψουν τη βιοτίνη, γι’ αυτό τα λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα που αναφέρονται παραπάνω περιέχουν περισσότερη βιοτίνη.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΒΙΟΤΙΝΗΣ

Η βιοτίνη χρησιμεύει ως βασικό συνένζυμο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των αμινοξέων. Είναι επίσης σημαντική για την κυτταρική σηματοδότηση, τη δομή της χρωματίνης και την φυσιολογική εμβρυϊκή ανάπτυξη, γεγονός που την καθιστά ως κρίσιμη θρεπτική ουσία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, η βιοτίνη βοηθά στην ενίσχυση των μαλλιών και των νυχιών, και βρίσκεται σε πολλά καλλυντικά προϊόντα για τα μαλλιά και το δέρμα.

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΒΙΟΤΙΝΗΣ

Η βιοτίνη είναι πανταχού παρούσα στην ανθρώπινη διατροφή και γι’ αυτό τα σημάδια ανεπάρκειας είναι σπάνια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια μαλλιών, ξηρό δέρμα, χειλίτιδα (ρωγμές στις γωνίες των χειλιών), γλωσσίτιδα (πρήξιμο, πόνο και ερυθρότητα στη γλώσσα), ξηροφθαλμία, απώλεια όρεξης, κόπωση, αϋπνία και κατάθλιψη. Οι άνθρωποι που τρέφονται με παρεντερική διατροφή κι εκείνοι που παίρνουν αντιεπιληπτικά φάρμακα ή αντιβιοτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς  και άτομα με καταστάσεις όπως η νόσος του Crohn που καθιστά δύσκολη την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ανεπάρκεια σε βιοτίνη.

ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΒΙΟΤΙΝΗΣ

Γενικά, η λήψη φαρμακολογικών δόσεων βιοτίνης έχει θεωρηθεί ασφαλής, αφού δεν έχουν παρατηρηθεί εμφανή συμπτώματα τοξικότητας σε ασθενείς οι οποίοι υποβάλλονται σε αγωγή με δόσεις βιοτίνης που υπερβαίνουν κατά 300 φορές τη φυσιολογική διαιτητική πρόσληψη. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι η συμπλήρωση με φαρμακολογικές δόσεις βιοτίνης συνδέεται με σημαντικές αλλαγές στα πρότυπα γονιδιακής έκφρασης, ορισμένες από  τις οποίες μπορεί να μην είναι επιθυμητές. Για παράδειγμα, η συμπλήρωση με βιοτίνη συσχετίζεται με αυξημένη έκφραση του γονιδίου που κωδικοποιεί το κυτόχρωμα Ρ450, το οποίο μεσολαβεί στην μεταβολική ενεργοποίηση (υδροξυλίωση) προκαρκινογόνων ουσιών. Επιπλέον, η συμπλήρωση βιοτίνης μειώνει την έκφραση της  ΑΤΡάσης και γι’ αυτό σχετίζεται με μειωμένη μεταφορά ασβεστίου στο ενδοπλασματικό δίκτυο και, ενδεχομένως, με διαταραχή της αναδίπλωσης των εκκριτικών πρωτεϊνών.

ΒΙΟΤΙΝΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Δεν έχουν δημοσιευθεί μελέτες που να αναφέρονται στις επιδράσεις της βιοτίνης στην σωματική απόδοση. Ωστόσο, υπάρχει μια πιθανότητα η συμπλήρωση των αθλητών με βιοτίνη να μπορεί να ενισχύσει τη σωματική απόδοση, δεδομένου του ουσιαστικού ρόλου της ως συνένζυμο στις οδούς της γλυκονεογένεσης, στον ενδιάμεσο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και στην ενίσχυση της έκφρασης του γονιδίου που κωδικοποιεί τη γλυκοκινάση, ένα βασικό ένζυμο στη γλυκόλυση. Επειδή όμως η βιοτίνη είναι πανταχού παρούσα στην ανθρώπινη διατροφή, πιστεύεται ότι οι αθλητές μπορούν να διατηρήσουν την επάρκεια της απλά επιλέγοντας μια καλά ισορροπημένη διατροφή. Λόγω της αβεβαιότητας που υπάρχει όσον αφορά την ασφάλεια των φαρμακολογικών δόσεων βιοτίνης στην κυτταρική σηματοδότηση και την έκφραση γονιδίων, οι αθλητές που επιμένουν στη χρήση συμπληρωμάτων πρέπει να χρησιμοποιούν φυσιολογικές δόσεις και όχι φαρμακολογικές.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΒΙΟΤΙΝΗΣ

Οι διατροφικές απαιτήσεις για βιοτίνη είναι διαφορετικές ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιοτίνης ανά ηλικιακή ομάδα.

Βιβλιογραφία

Gabriela Camporeale, R. R.-M. (2006). Pantothenic Acid and Biotin. Στο I. W. Judy A. Driskell, SPORTS NUTRITION Vitamins and Trace Elements (σσ. 123-138).

University of Maryland Medical Center (UMMC). (n.d.). Ανάκτηση από http://www.umm.edu/health/medical/altmed/supplement/vitamin-h-biotin