ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ (Ζn)
Ψευδάργυρος (Zn)
- Καθιερώθηκε ως απαραίτητο ιχνοστοιχείο το 1962 από τον Prasad.
- Γεωφαγία
- Απαιτούμενη ημερήσια πρόσληψη 15mg για ενήλικες, 3-5mg για βρέφη, 10mg για παιδιά, 20mg για έγκυες και 25mg για θηλάζουσες
Ρόλος του Ψευδαργύρου
- Περισσότερα από 200 ένζυμα που συμμετέχουν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών έχουν στο μόριο τους Zn
- Έχει ενεργό ρόλο στο μεταβολισμό των DNA, RNA
- Ψυχικές και σωματικές ανωμαλίες όπως, φωτοφοβία, νευρική ανορεξία, δυσκολία συγκέντρωσης, ανωμαλίες στη γεύση και την όσφρηση, έντονη ακμή, δερματικές παθήσεις έλκη κ.α.
- Παίζει ρόλο στη σταθεροποίηση των βιομεμβρανών
- Η περίσσεια του Znδεν έχει επιπτώσεις εκτός από ακραίες περιπτώσεις
Αιτίες ανεπάρκειας
- Έδαφος φτωχό σε Zn και όχι μόνο
- Κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων
- Χορτοφαγική δίαιτα (Τζαμάϊκα)
- Αποφυγή θηλασμού οδηγεί σε έλλειψη Zn στα βρέφη
- Χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων
Τρόφιμο | ΠοσότηταZn (mg/100g) | Τρόφιμο | ΠοσότηταZn (mg/100g) | Τρόφιμο | ΠοσότηταZn (mg/100g) | |
Κιμάς Βοδινός | 4,4 | Στρείδια | 45 | Ψωμί ολικής | 2 | |
Ψαχνό βοδινό | 5,8 | Καβούρια | 4,3 | Μαγιά Μπύρας | 7,08 | |
Ψαχνό χοιρινό | 4 | Μύδια | 9 | Μακαρόνια | 0,5 | |
Κότα στήθος | 1 | Γαρίδες | 5,3 | Φασόλια | 1 | |
Κότα μπούτι | 3,18 | Κίτρινα τυριά | 3,11 | Μπιζέλια | 1 | |
Ασπράδι αυγού | 0,02 | Λευκά | 2,29 | |||
Κρόκος Αυγού | 3,38 | Γάλα | 0,4 | |||
Σαρδέλες | 3 | Γιαούρτη | 0,89 |
Ψευδάργυρος-Ανταγωνιστές
- Βαρέα μέταλλα και όχι μόνο (Pb, Fe, Mn, Ni, Cu, Cr, Cd, Hg)
- Φάρμακα ρευματοπαθειών, στεροειδή, αντιόξινα, διουρητικά, αντιυπερτασικά
Ψευδάργυρος -Αναγνώριση Ανεπάρκειας
- Προσδιορισμός στον ορό ή στο πλάσμα του αίματος ή στα λευκά αιμοσφαίρια
- Οπτική αναγνώριση (εύθραυστα νύχια, οριζόντιες λευκές γραμμές ή κηλίδες), οπότε χορηγείται Znκαι ελέγχουμε ανυποχωρήσουντα συμπτώματα
- Μέθοδος Bryce-Smith, (ZnSO4.7H2O)
- 1η Κατηγορία : Καμία αντίδραση μετά από 10sec
- 2η Κατηγορία : Ξερή μεταλλική γεύση μετά λίγα δευτερόλεπτα
- 3η Κατηγορία : Άμεση διαπίστωση δυσάρεστης γεύσης προοδευτικά αυξανόμενης
- 4η Κατηγορία : Άμεσος μορφασμός
Ψευδάργυρος –Henkin
- Χρήση ιστιδίνηςγια τη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας
- Εμφάνιση απώλειας όσφρησης γεύσης (πικρό-γλυκό) και απώλειας όρεξης
- Απώλεια μνήμης
- Τα συμπτώματα υποχώρησαν πλήρως με συμπλήρωμα Zn, καθώς η ιστιδίνη μπλοκάρει τη μεταφορά του στον εγκέφαλο
Ψευδάργυρος –Alzheimer –Ψυχικές Ασθένειες
- Οι ασθενείς με νόσο Alzheimerέχουν μειωμένη ποσότητα Zn στο αίμα και τον εγκέφαλο
- Στο Πανεπιστήμιο PristonN.Y.Συσχέτισαν τη σχιζοφρένεια με χρόνια ανεπάρκεια Zn, Mn, βιταμίνης B6 και περίσσεια Pb, Cu.
- Η υπερκινητικότητατων παιδιών μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη Zn, λόγω των υψηλών ποσοτήτων Pb (μόλυβδος) και Cd(κάδμιο) στο αίμα τους
Ψευδάργυρος –Νευρική Ανορεξία –Υπόθεση Hambidge, Silverman
- Η ελάττωση της όρεξης στα παιδιά σχετίζεται με την έλλειψη Zn.
- Οι ασθενείς με Ν.Α. έχουν μικρότερη ποσότητα Zn στο αίμα (Univ.Kentaky)
- To 1979 τo Εθνικό Ερευνητικό Συμβούλιο των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι από τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης Zn είναι η απώλεια όρεξης
- Η χορήγηση Zn θεράπευσε σε 80% ασθενείς που έπασχαν από Ν.Α. (Bryce-Smith)
Ψευδάργυρος –Αναπαραγωγή
- Η έλλειψη Zn προκαλεί υπογονιμότηταστους άνδρες.
- Η μεγαλύτερη ποσότητα Zn στον άνδρα εντοπίζεται στον προστάτη και το σπέρμα.
- 4 στους 5 άνδρες με ολιγοσπερμία μετά από δίαιτα πλούσια σε Zn(2,7-5,0mg/ημέρα) επανήλθαν στο φυσιολογικό (Abbasiet)
- Τα αντισυλληπτικά χάπια ελαττώνουν την ποσότητα Zn στις γυναίκες.
- Ο Zn δεν είναι τόσο σημαντικός για τη γονιμότητα της γυναίκας.
Ψευδάργυρος –Εγκυμοσύνη
- Η συγκέντρωση Zn στον ορό και το πλάσμα του αίματος ελαττώνεται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, γεγονός που αποδίδεται σε ορμονικά αίτια.
- Συνεπώς απαιτείται δίαιτα πλούσια σε Zn.
- Μελέτη 312 εγκύων (Jameson)
- H κατάθλιψη στην αρχή της λοχίας μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη Zn
Ψευδάργυρος –Έμβρυο-Νεογνό
- Η έλλειψη Znστο έμβρυο μπορεί να οδηγήσει σε μη επαρκή ανάπτυξη του εγκεφάλου και σε μόνιμες βλάβες.
- Τα ελλιποβαρή νεογνά εμφανίζουν μειωμένη ποσότητα Zn.
- H παρουσία Pb και Cd στον πλακούντα επιδρά αρνητικά στο βάρος του νεογνούκαι στην περίμετρο του κεφαλιού. (Bryce-Smith).
- Το ελλιπές βάρος αποδίδεται στη χαμηλότερη ταχύτητα σύνθεσης του DNA στο έμβρυο και στη μείωση της δραστηριότητας της πολυμεράσηςτου RNA, διεργασίες εξαρτώμενες και από τον Zn.
Ψευδάργυρος και Ανάπτυξη-Ακμή
- Μελέτη Hambidge σε 100 παιδία (Μεξικό) ηλικίας 2-6 ετών με προβλήματα ανάπτυξης.
- Η έλλειψη Znμπορεί να καθυστερήσει όχι μόνο τη σωματική αλλά και τη σεξουαλική ανάπτυξη (Ο’Dell, Reeves)
- Θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ακμής έχει η Βιταμίνη Α η οποία δρα συνεργικά με τον Zn, όπως και η τετρακυκλίνηη οποία δεσμεύοντας τον Χαλκό οδηγεί σε αύξηση του Zn.
- Με θεραπεία 45mg Zn/ημέρα η ακμή υποχώρησε κατά 70% (Michaelson)
Ψευδάργυρος και Γήρας
- Με λήψη πρόσθετου Zn μετά τα 40, αποφεύγεται η διόγκωση του προστάτη, ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Παράλληλα η έλλειψη Zn ευνοεί την ανάπτυξη λιπώδους ιστού