ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ (Ζn)

Ψευδάργυρος (Zn)

  • Καθιερώθηκε ως απαραίτητο ιχνοστοιχείο το 1962 από τον Prasad.
  • Γεωφαγία
  • Απαιτούμενη ημερήσια πρόσληψη 15mg για ενήλικες, 3-5mg για βρέφη, 10mg για παιδιά, 20mg για έγκυες και 25mg για θηλάζουσες

Ρόλος του Ψευδαργύρου

  • Περισσότερα από 200 ένζυμα που συμμετέχουν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών έχουν στο μόριο τους Zn
  • Έχει ενεργό ρόλο στο μεταβολισμό των DNA, RNA
  • Ψυχικές και σωματικές ανωμαλίες όπως, φωτοφοβία, νευρική ανορεξία, δυσκολία συγκέντρωσης, ανωμαλίες στη γεύση και την όσφρηση, έντονη ακμή, δερματικές παθήσεις έλκη κ.α.
  • Παίζει ρόλο στη σταθεροποίηση των βιομεμβρανών
  • Η περίσσεια του Znδεν έχει επιπτώσεις εκτός από ακραίες περιπτώσεις

Αιτίες ανεπάρκειας

  • Έδαφος φτωχό σε Zn και όχι μόνο
  • Κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων
  • Χορτοφαγική δίαιτα (Τζαμάϊκα)
  • Αποφυγή θηλασμού οδηγεί σε έλλειψη Zn στα βρέφη
  • Χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων

Τρόφιμο ΠοσότηταZn (mg/100g) Τρόφιμο ΠοσότηταZn (mg/100g) Τρόφιμο ΠοσότηταZn (mg/100g)
Κιμάς Βοδινός 4,4 Στρείδια 45 Ψωμί ολικής 2
Ψαχνό βοδινό 5,8 Καβούρια 4,3 Μαγιά Μπύρας 7,08
Ψαχνό χοιρινό 4 Μύδια 9 Μακαρόνια 0,5
Κότα στήθος 1 Γαρίδες 5,3 Φασόλια 1
Κότα μπούτι 3,18 Κίτρινα τυριά 3,11 Μπιζέλια 1
Ασπράδι αυγού 0,02 Λευκά 2,29
Κρόκος Αυγού 3,38 Γάλα 0,4
Σαρδέλες 3 Γιαούρτη 0,89

Ψευδάργυρος-Ανταγωνιστές

  • Βαρέα μέταλλα και όχι μόνο (Pb, Fe, Mn, Ni, Cu, Cr, Cd, Hg)
  • Φάρμακα ρευματοπαθειών, στεροειδή, αντιόξινα, διουρητικά, αντιυπερτασικά

Ψευδάργυρος -Αναγνώριση Ανεπάρκειας

  • Προσδιορισμός στον ορό ή στο πλάσμα του αίματος ή στα λευκά αιμοσφαίρια
  • Οπτική αναγνώριση (εύθραυστα νύχια, οριζόντιες λευκές γραμμές ή κηλίδες), οπότε χορηγείται Znκαι ελέγχουμε ανυποχωρήσουντα συμπτώματα
  • Μέθοδος Bryce-Smith, (ZnSO4.7H2O)
  • 1η Κατηγορία : Καμία αντίδραση μετά από 10sec
  • 2η Κατηγορία : Ξερή μεταλλική γεύση μετά λίγα δευτερόλεπτα
  • 3η Κατηγορία : Άμεση διαπίστωση δυσάρεστης γεύσης προοδευτικά αυξανόμενης
  • 4η Κατηγορία : Άμεσος μορφασμός

Ψευδάργυρος –Henkin

  • Χρήση ιστιδίνηςγια τη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας
  • Εμφάνιση απώλειας όσφρησης γεύσης (πικρό-γλυκό) και απώλειας όρεξης
  • Απώλεια μνήμης
  • Τα συμπτώματα υποχώρησαν πλήρως με συμπλήρωμα Zn, καθώς η ιστιδίνη μπλοκάρει τη μεταφορά του στον εγκέφαλο

Ψευδάργυρος –Alzheimer –Ψυχικές Ασθένειες

  • Οι ασθενείς με νόσο Alzheimerέχουν μειωμένη ποσότητα Zn στο αίμα και τον εγκέφαλο
  • Στο Πανεπιστήμιο PristonN.Y.Συσχέτισαν τη σχιζοφρένεια με χρόνια ανεπάρκεια Zn, Mn, βιταμίνης B6 και περίσσεια Pb, Cu.
  • Η υπερκινητικότητατων παιδιών μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη Zn, λόγω των υψηλών ποσοτήτων Pb (μόλυβδος) και Cd(κάδμιο) στο αίμα τους

Ψευδάργυρος –Νευρική Ανορεξία –Υπόθεση Hambidge, Silverman

  • Η ελάττωση της όρεξης στα παιδιά σχετίζεται με την έλλειψη Zn.
  • Οι ασθενείς με Ν.Α. έχουν μικρότερη ποσότητα Zn στο αίμα (Univ.Kentaky)
  • To 1979 τo Εθνικό Ερευνητικό Συμβούλιο των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι από τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης Zn είναι η απώλεια όρεξης
  • Η χορήγηση Zn θεράπευσε σε 80% ασθενείς που έπασχαν από Ν.Α. (Bryce-Smith)

Ψευδάργυρος –Αναπαραγωγή

  • Η έλλειψη Zn προκαλεί υπογονιμότηταστους άνδρες.
  • Η μεγαλύτερη ποσότητα Zn στον άνδρα εντοπίζεται στον προστάτη και το σπέρμα.
  • 4 στους 5 άνδρες με ολιγοσπερμία μετά από δίαιτα πλούσια σε Zn(2,7-5,0mg/ημέρα) επανήλθαν στο φυσιολογικό (Abbasiet)
  • Τα αντισυλληπτικά χάπια ελαττώνουν την ποσότητα Zn στις γυναίκες.
  • Ο Zn δεν είναι τόσο σημαντικός για τη γονιμότητα της γυναίκας.

Ψευδάργυρος –Εγκυμοσύνη

  • Η συγκέντρωση Zn στον ορό και το πλάσμα του αίματος ελαττώνεται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, γεγονός που αποδίδεται σε ορμονικά αίτια.
  • Συνεπώς απαιτείται δίαιτα πλούσια σε Zn.
  • Μελέτη 312 εγκύων (Jameson)
  • H κατάθλιψη στην αρχή της λοχίας μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη Zn

Ψευδάργυρος –Έμβρυο-Νεογνό

  • Η έλλειψη Znστο έμβρυο μπορεί να οδηγήσει σε μη επαρκή ανάπτυξη του εγκεφάλου και σε μόνιμες βλάβες.
  • Τα ελλιποβαρή νεογνά εμφανίζουν μειωμένη ποσότητα Zn.
  • H παρουσία Pb και Cd στον πλακούντα επιδρά αρνητικά στο βάρος του νεογνούκαι στην περίμετρο του κεφαλιού. (Bryce-Smith).
  • Το ελλιπές βάρος αποδίδεται στη χαμηλότερη ταχύτητα σύνθεσης του DNA στο έμβρυο και στη μείωση της δραστηριότητας της πολυμεράσηςτου RNA, διεργασίες εξαρτώμενες και από τον Zn.

Ψευδάργυρος και Ανάπτυξη-Ακμή

  • Μελέτη Hambidge σε 100 παιδία (Μεξικό) ηλικίας 2-6 ετών με προβλήματα ανάπτυξης.
  • Η έλλειψη Znμπορεί να καθυστερήσει όχι μόνο τη σωματική αλλά και τη σεξουαλική ανάπτυξη (Ο’Dell, Reeves)
  • Θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ακμής έχει η Βιταμίνη Α η οποία δρα συνεργικά με τον Zn, όπως και η τετρακυκλίνηη οποία δεσμεύοντας τον Χαλκό οδηγεί σε αύξηση του Zn.
  • Με θεραπεία 45mg Zn/ημέρα η ακμή υποχώρησε κατά 70% (Michaelson)

Ψευδάργυρος και Γήρας

  • Με λήψη πρόσθετου Zn μετά τα 40, αποφεύγεται η διόγκωση του προστάτη, ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Παράλληλα η έλλειψη Zn ευνοεί την ανάπτυξη λιπώδους ιστού