ΣΥΚΟ

ΣΥΚΟ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το σύκο αποτελούσε ένα σημαντικό στοιχείο της διατροφής των μεσογειακών λαών στην αρχαιότητα, καθώς φαίνεται να ήταν και καλή πηγή εσόδων του αρχαίου αθηναϊκού κράτους.
Παράγωγη του σύκου, η λέξη Συκοφάντης (sycophant). Η ερμηνεία της λέξης συναντάται για πρώτη φορά στους Αχαρνείς του Αριστοφάνη (ο Συκοφάντης). Προέρχεται απο το σύκο και το ρήμα φαίνω-φανερώνω και σήμερα την χρησιμοποιούμε για να αποκαλέσουμε κάποιον ο οποίος κατηγορεί ψευδώς τους γύρω τους.
Υπάρχουν όπως, πολλές εκδοχές σχετικά με την προέλευση της λέξεις συκοφάντης. Μερικές απο τις πιο δημοφιλείς αναφέρονται παρακάτω.
Η μεγάλη αγάπη των Αθηναίων για τα σύκα ήταν δεδομένη. Ετσι πολλοί απο αυτούς πήγαιναν στους αγρούς και έβλεπαν αν έχουν ωριμάσει τα σύκα ψάχνοντας μέσα στα κλαδιά της συκιάς. Όποιος έφερνε πρώτος την είδηση, ονομάζονταν συκοσκόπος ή συκοφάντης. Στην συνέχεια και σύμφωνα με αυτήν την ιστορία, πήρε μεταφορικά την ερμηνεία αυτού που χώνεται στην ιδιωτική ζωή του άλλου.
Σύμφωνα με την εκδοχή του Ζηνόδωρου κάποτε ενώ είχε πέσει λιμός στην Αθήνα, είχε απαγορευτεί η εξαγωγή σύκων.Όποιοι λοιπόν κατάγγελναν ψευδώς τους άλλους οτι εξάγουν σύκα ονομάστηκαν συκοφάντες.
Συκοφάντης σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ονομάζονταν οι υπεύθυνοι για την είσπραξη φόρων απο τους πολίτες (στην Ρόδο).
Η πιο γνωστή εκδοχή είναι ότι συκοφάντης ονομάζονταν αυτός που έπιανε και κατέγγελνε τον κλέφτη ο οποίος έκρυβε τα σύκα μέσα στα ρούχα του. Αυτή ήταν μια ασήμαντη καταγγελία η οποία πολλές φορές ήταν και ψευδείς.
Συκοφάντης είναι αυτός που παρουσιάζει ένα υβριστικό σχήμα σύκου με το χέρι του σύμφωνα με τους Ιταλούς (far le fiche).

ΓΕΝΙΚΑ
Τα σύκα αναπτύσσονται στο δέντρο Ficus (Ficus carica), το οποίο είναι μέλος της οικογένειας Mulberry. Αυτά τα φρούτα είναι μοναδικά στο ότι έχουν ένα άνοιγμα, το οποίο ονομάζεται “ostiole” ή “μάτι”, το οποίο δεν είναι άμεσα συνδεδεμένο με το δέντρο, αλλά έτσι βοηθάτε η ανάπτυξη του καρπού, αυξάνοντας την επικοινωνία του με το περιβάλλον.
Η θερμιδική τους αξία είναι πολυ μικρή καθώς 3 μέτρια φρέσκα σύκα περιέχουν περίπου 100 θερμίδες.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Αντιοξειδωτική δράση

Έρευνες έχουν δείξει την μεγάλη περιεκτικότητα των σύκων σε πολυφαινολυκές ενώσεις. Αυτές είναι από τις πιο σημαντικές ενώσεις, οι οποίες προσδίδουν ποιότητα στα φρούτα, λόγω της συμβολής τους στη γεύση, στο χρώμα και τις θρεπτικές ιδιότητες των φρούτων. Έτσι φρούτα δεύτερης συγκομιδής τα οποία είναι πιο ώριμα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φαινολικές ενώσεις όπως περιγράφεται και σε έρευνες σύκων σε περιοχές Βόρειας Μεσογείου.(1)

Ισχυρή αντικαρκινική δράση

Εκτός από την αντιοξειδωτική δράση τους, οι φαινολικές ενώσεις κατέχουν ένα ευρύ φάσμα βιοχημικών ιδιοτήτων και μπορούν επίσης να έχουν ευεργετική επίδραση στην πρόληψη της ανάπτυξης ασθενειών όπως ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.(2)

Τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης έρευνας (3) έδειξαν ότι τα σύκα έχουν μια ισχυρή επίδραση κατά του πολλαπλασιασμού και τον κυτταρικό θάνατο, αναστέλλοντας τη σύνθεση του DNA των καρκινικών κυττάρων. Οι αντικαρκινικές δραστηριότητες μπορεί να σχετίζονται με αντι-οξειδωτικές ιδιότητες , και ως εκ τούτου, θα μπορούσε να υποθεί ότι τα φρούτα έχουν αντικαρκινική δραστικότητα έναντι ορισμένων καρκινικών κυττάρων. Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι αποξηραμένα σύκα και τα συστατικά τους ανέστειλαν την ανάπτυξη όγκων σε ποντικούς. Επίσης το εκχύλισμα από σύκα ανέστειλε τον πολλαπλασιασμό ορισμένων ανθρώπινων καρκινικών κυττάρων και είχε θεραπευτική επίδραση στην θηλωμάτωση των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων.

Προστασία κατά του καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση

Τα αποτελέσματα μιας προοπτικής μελέτης που περιλαμβάνει 51.823 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κατά μέσο όρο 8,3 χρόνια έδειξε μια μείωση 34% στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού για όσους καταναλώνουν  φυτική ίνα φρούτων σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν το λιγότερο. Φρούτα πλούσια σε φυτικές ίνες περιλαμβάνουν τα μήλα, χουρμάδες, σύκα, αχλάδια και τα δαμάσκηνα.

Καρδιαγγειακές επιδράσεις

Σε μελέτες σε ζώα, έχουν δείξει χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα, ενώ σε in vitro μελέτες, έχουν δείξει την αναστολή ανάπτυξης ορισμένων τύπων καρκινικών κυττάρων. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί επακριβώς ποιες ουσίες στα φύλλα της συκιάς είναι υπεύθυνες για αυτά τα αξιόλογα αποτελέσματα επούλωσης.

Μείωση αρτηριακής πίεσης

Σύκα αποτελούν μια καλή πηγή καλίου, ένα μέταλλο που βοηθά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι όχι μόνο δεν τρώνε αρκετά φρούτα και λαχανικά, αλλά αντιθέτως καταναλώνουν υψηλές ποσότητες νατρίου και άλατος (μεταποιημένα τρόφιμα). Χαμηλή πρόσληψη καλίου-πλούσια τρόφιμα σε νάτριο, μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση. Στις Διατροφικές Προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της Υπέρτασης (δίαιτα DASH) , μια ομάδα έφαγε μερίδες φρούτων και λαχανικών στη θέση των σνακ και των γλυκών, και επίσης κατανάλωσε και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά τρόφιμα. Αυτή η δίαιτα περιέχει περισσότερο κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο. Μια άλλη ομάδα έφαγε μία “συνηθισμένη” δίαιτα χαμηλή σε φρούτα και λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως αυτό που βρέθηκε στην μέση αμερικανική διατροφή. Μετά από οκτώ εβδομάδες, η ομάδα που έτρωγε τη βελτιωμένη διατροφή μείωσε την αρτηριακή τους πίεση κατά μέσο όρο 5,5 πόντους (συστολική) πάνω από 3,0 πόντους (διαστολική).

Αντιδιαβητική δράση

Τα φύλλα συκιάς έχουν αποδειχθεί επανειλημμένως ότι έχουν αντιδιαβητικές ιδιότητες και μπορεί να μειώσουν ουσιαστικά την ποσότητα της ινσουλίνης που απαιτείται από τα άτομα με διαβήτη τύπου Ι- ενέσιμη μορφή. Σε μία μελέτη, ένα υγρό εκχύλισμα που κατασκευάζεται από φύλλα συκιάς απλώς προστίθεται στο πρωινό των διαβητικών ατόμων με αποτέλεσμα την καλύτερη ισορροπία.

Γλυκός τρόπος απώλειας βάρους

Τα σύκα είναι μια καλή πηγή διαιτητικών ινών. Πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα μπορεί να έχουν θετική επίδραση στη διαχείριση του βάρους. Σε μια μελέτη, οι γυναίκες που αύξησαν την πρόσληψη φυτικών ινών με συμπληρώματα, μείωσαν σημαντικά την ενεργειακή τους πρόσληψη, περιορίζοντας το αίσθημα της πείνας και αυξάνοντας το αίσθημα του κορεσμού κορεσμού.

Διατήρηση υγειών οστών

Τα σύκα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα ασβεστίου, η οποία σε συνδυασμό με το κάλιο βοηθούν στην καλή ισορροπία της οστικής πυκνότητας καθώς προφυλάσσουν  απο οσρεοπόρωση, οστεοπενία και οστεοαρθρίτιδα.

Καταπολέμιση της δυσκοιλιότητας

Θεωρούνται ως ήπια καθαρκτικά καθώς χρησιμοποιούνται για την καταπολέμιση προβλημάτων δυσκοιλιότητας.

ΒΙΒΛΙΟΦΡΑΓΙΑ

1. Phenolic acids and flavonoids of fig fruit (Ficus carica L.) in the northern Mediterranean region Robert Veberic,Mateja Colaric,Franci StamparUniversity of Ljubljana, Biotechnical Faculty, Agronomy Department, Chair for Fruit Growing, Jamnikarjeva 101, SI-1000 Ljubljana, Slovenia Food Chemistry Volume 106, Issue 1, 1 January 2008, Pages 153–157
Lattanzio, 2003 V. Lattanzio, Bioactive polyphenols: Their role in quality and storability of fruit and vegetables, Journal of Applied Botany, 77 (2003), pp. 128–146
Cytotoxicity of fig fruit latex against human cancer cells Jing Wanga, Xiujie Wanga, Shu Jiangb, Ping Lina, Jie Zhanga, Yanrong Lua, Qi Wanga, Zhujuan Xionga, Yaying Wua, Jingjing Rena, Hongliang Yanga – Food and Chemical Toxicology Volume 46, Issue 3, March 2008, Pages 1025–1033